De staatkundige indeling van deze regio verschilde in de middeleeuwen nogal drastisch van hoe het nu is. Het Landschap Drenthe, zoals het toen heette, was verdeeld in 6 z.g. dingspelen (enkelvoud dingspil). Waarschijnlijk waren het oorspronkelijk 3, want aangenomen wordt dat de naam Drenthe (Thrianta) verwijst naar het getal drie. Anloo was de hoofdplaats van het dingspil Oostermoer. Verder was elk dingspel opgedeeld in een aantal kerspelen, kerkgemeenten of parochies. Het woord kerspel komt nog voor in allerlei plaatsnamen, zoals Bovenkarspel, Hoogkarspel en Achtkarspelen.
Figuur 1. Twee landarbeiderswoningen aan de zandweg naar Zuidlaren, gebouwd voor gezinnen met zoveel mogelijk schoolgaande kinderen.
De wereldlijke macht in vrijwel elk kerspel werd vertegenwoordigd door de schulte, en zoals in het Landrecht bepaald, gekozen uit de eigen Drenthen.
De schulte van Anloo woonde in het schultehuis, waar nu de familie Jan en Frouwkje Mulder woont. De laatste schulte van Anloo tot aan de Franse tijd was Albert Braams, die in 1795 tot burgemeester (maire) werd benoemd.
Daarnaast was er nog de organisatie van eigenerfde boeren, boeren die grondbezitter waren, en die rechten hadden op alle niet-verdeelde (meestal woeste) grond binnen de marke, de naam die ook gebruikt werd voor de organisatie zelf. De rechten werden uitgedrukt in waardelen. De marke kon zelf regels uitvaardigen over het gebruik van de gronden, wanneer er gezaaid en geoogst moest worden; ze regelden het onderhoud van de wegen en waterwegen en de marke voelde zich verantwoordelijk voor veel van het reilen en zeilen binnen de gemeenschap.
Figuur 2. De Bosweg, de zandweg naar Zuidlaren waar twee landarbeidershuizen gebouwd moesten worden.
Uit het archief van de Boermarke Anloo is onderstaand verslag ontleend.
Vergadering van de Markte van Anloo op Woensdag 23 Maart 1938, ’s avonds 7 uur ten huize van Steven Popken alhier.
Aanwezig twintig personen.
De Heer A. Mulder Rz., Boekhouder volmacht, opent de vergadering en zet vervolgens het doel dezer vergadering uiteen. Het bestek en tekening, omtrent den bouw van twee landarbeiderswoningen, vindt aller instemming. De Heer A.Mulder stelt vervolgens voor dat iedere boer uit Anloo naar de landerijen, waarop de woningen gebouwd zullen worden, een voer mest moet brengen, welks voorstel aller instemming vondt (sic, red.). De Heer Lemstra (destijds Hoofd der school, red.) zegt dat we alles moeten doen om boven het getal van vijftig schoolgaande kinderen te komen, voor welk doel, de woningen gebouwd zullen worden, om te worden betrokken, door gezinnen met zoveel mogelijk schoolgaande kinderen. De Heer Wilkens zet over dit standpunt, zijn meening breedvoerig uiteen. Bij de rondvraag zegt de Heer Hendrik Jan Mulder, dat de volmachten met de Heer Jan Kors, huurder der gronden waarop de woningen gebouwd zullen worden, de bestaande huurovereenkomst met wederzijds goedvinden hebben verbroken. Ten blijke, dat de deelgerechtigden in de markte van Anloo zich met den bouw van twee landarbeiderswoningen, zoals hiervoren is aangegeven, aan de zandweg van Anloo naar Zuidlaren, voor rekening van die markte kunnen vereenigen, en om de daarvoor benoodigde gelden, zoor zoover noodig, bij de coöp Boerenleenbank te Anloo op te nemen, zijn deze notulen, door die Deelgerechtigden mede ondertekend.
Aldus genotuleerd.
De Deelgerechtigden der Markte van Anloo
R. Jipping
H. Wieldraaijer
J. Klamer
J. Klamer
J. Wadman
H.J. Mulder
S. Popken
A. Koops
B. Daling
J. Homan
H. Wilkens
Wd. J. Regien
H. Matthijssen
E. Buiter
R. Staal
A. Kors
Js. van Rein
J. Hamming
P. Niemeijer
J. Stegin
Joh. de Lange
J. Koopman
P. Hoving
K. Matthijssen
Wed. H.J. Klamer
B. Lanting
J. Bruins
B. Hamming
H. Greving Hzen?
H. Greving
H. van Rein Jzn
De Volmachten der markte van Anloo
Mulder Rzn
W. Jipping
R. Houwing Rzn
J. Mulder
Albert Hovius
